Plasma light /Generator Plazmowy FSL
Fototerapia FSL , to fizykoterapia, polegająca na wykorzystaniu sztucznie odtworzonych słonecznych promieni ultrafioletowych, widzialnych i podczerwonych.
Lampa wykorzystująca dwie elektrody , emituje ciągły promień światła podobny do światła słonecznego. Jest prosta w użyciu, łatwa w obsłudze, niezawodna, bezpieczna, a co więcej wytrzymała.
Elektrody wytworzone są z węgla oraz kombinacji potrzebnych pierwiastków, emitują światło słoneczne o efektywnej długości fali, w postaci promieni podczerwonych, widzialnych i ultrafioletowych. Aby osiągnąć maksymalny efekt terapeutyczny, podczas kuracji stosujemy, w zależności od potrzeb, kombinacje 4 rodzajów elektrod.
Elektrody zielone są najczęściej wykorzystywane w terapii; emitują światło podczerwone, widzialne i ultrafioletowe , mniej więcej w tych samych proporcjach.
Elektrody czerwone ( silna podczerwień ) emitują dużo promieni podczerwonych, natomiast mało ultrafioletowych. Ponieważ promienie podczerwone charakteryzują się doskonałą przenikalnością i silnymi efektami termicznymi, doskonale wpływają na miejscowe krążenie
krwi w organizmie, czyli local circulation. Z uwagi na to, iż mało jest promieni ultrafioletowych, a więc nie ma ryzyka podrażnienia skóry, naświetlanie zmienionych chorobowo miejsc można stosować przez dłuższy czas.
Promieniowanie podczerwone jest szczególnie skuteczne w łagodzeniu bólu, w stanach zapalnych, detoksykacji organizmu.
Elektrody niebieskie ( silny ultrafiolet ) emitują promieniowanie o przewadze ultrafioletu.
Promieniowanie to jest pochłaniane przez skórę, nie ma zdolności przenikania w głąb tkanek. Powoduje przekrwienie skóry, zwiększając jej odporność, łagodzi świąd, działa bakteriobójczo. Z uwagi na taki efekt naświetlanie z użyciem elektrod niebieskich znajduje zastosowanie przede wszystkim w przewlekłych chorobach skóry i grzybicach. Przy silnym naświetlaniu promieniami UVA, początkowo skóra ma tendencje do pieczenia, np. w kąpieli, gdy jednak się uodporni, problem ten znika.
Elektrody żółte ( silne światło widzialne ), emitują głównie światło widzialne, charakteryzujące się dużą penetracją, co wpływa na metabolizm komórek, wyciszenie stanów zapalnych, likwidację stwardnień.
W terapii wykorzystuje się dwie elektrody; mogą być to dwie takie same elektrody, np.
zielone/zielone bądź dwie rożne, np. zielone i czerwone. To samo miejsce może być naświetlane z wykorzystaniem różnych konfiguracji elektrod. Do danego stanu chorobowego dobieramy elektrody o określonej charakterystyce pod kątem rodzaju schorzenia.
Prześledźmy przykłady z dermatologii. W przypadku grzybicy stóp tinea pedis zastosujemy silne i długie naświetlania ( od 10 do 30 minut ) elektrodami w układzie zielony/zielony lub zielony/czerwony. Przy atopii ( AZS ) bądź egzemie, a więc schorzeniach, które charakteryzują się nadwrażliwością na wszelkiego rodzaje stymulacje, wykorzystamy w pierwszej fazie kuracji zestaw elektrod, emitujących małą ilość promieni ultrafioletowych, a więc czerwony/czerowny, początkowo przy krótkim czasie naświetlania ( 5 – 10 minut ). Kiedy skóra się uodporni zmienimy zestaw elektrod na zielony/czerwony, a następnie na zielony/zielony, czyli stopniowo zwiększymy ilość promieniowania ultrafioletowego w spectrum światła leczącego. Pod koniec kuracji użyjemy zestawu zielony/niebieski, który jest polecany i przynosi doskonałe efekty przy świądzie skóry.
Trzeba podkreślić, iż u niektórych pacjentów z nadwrażliwością skóry, może na początku kuracji wystąpić reakcja w postaci przejściowej wysypki, co jest naturalne.
W przypadku długotrwałej terapii chorób przewlekłych, takich jak reumatyzm, dzięki zmianie kombinacji elektrod podczas zabiegów można uzyskać pożądany efekt.
Przy terapii światłem najpierw dobieramy typ elektrody , określając miejsce i czas naświetlania. Naświetlamy zawsze czystą, gołą skórę.
1. Miejsce naświetlania
Jest oparte o kombinację naświetlania bezpośredniego chorego miejsca oraz tzw. pośredniego naświetlania podstawowego.
Naświetlanie miejsc chorych ( bezpośrednio )
Miejsca chore są zawsze naświetlane bezpośrednio. Tylko w przypadku chorób serca nie naświetla się bezpośredniej okolicy serca, gdyż stanowi to zbytnie obciążenie dla pacjenta.
Naświetlanie ( pośrednie )uzupełniające. Stosujemy na brzuch, plecy, okolice bioder, kolana, stopy.
Stosując promieniowanie podstawowe, terapeuta powinien zrobić wywiad na temat chorób przewlekłych, z którymi zmaga się pacjent, co zapewni większą skuteczność kuracji.
Naświetlanie bezpośrednie chorych miejsc wymaga elastycznego dostosowania czasu i częstotliwości zabiegów w zależności od zaawansowania choroby i ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
Naświetlanie miejsc chorych ( bezpośrednio )
Choroby o przebiegu ostrym
Choroby ostre wymagają długiego naświetlania, aby złagodzić ich przebieg bądź poprawić ogólny stan zdrowia pacjenta. Bardzo często obszar dotknięty chorobą napromieniowuje się jednorazowo od 10 do 30 minut, często powtarzając ten zabieg min 3 x w tyg.
Choroby przewlekłe
Przy bólu przewlekłym, któremu towarzyszy również stan ostry stosujemy naświetlanie charakterystyczne dla stanu ostrego. Jeśli mamy do czynienia z łagodnym stanem przewlekłym bądź po zaleczeniu chorego miejsca, ważne jest, by nie przerywać rehabilitacji i naświetlać miejsce objęte chorobą 5 do 15 minut 3 x w tyg.. Zapobiegnie to nawrotowi choroby.
Naświetlanie uzupełniające ( pośrednie )
Zdarza się często, iż nie uzyskuje się pożądanego efektu, naświetlając tylko miejsca dotknięte chorobą. Dlatego ważne jest ogólne podstawowe naświetlanie po 5-10 minut okolic brzucha, pleców, bioder, kolan, stóp, podbicia, obszaru wokół kostki.
Obszar naświetlania bezpośredniego chorego miejsca jest stosunkowo wąski, natomiast
obszar naświetlania ogólnego podstawowego – szeroki.
Zawężenie pola bezpośredniego naświetlania miejsc chorobowo zmienionych ma na celu zwiększenie skuteczności poprzez silne przekrwienie tkanek w wąsko naświetlanym obszarze. Przyczynia się to również do zmniejszenia uczucia zmęczenia u pacjenta, a tym samym daje możliwość naświetlania przez dłuższy czas.
Zawężenie pola poddawanego działaniu promieni daje silniejszy efekt przeciwbólowy i przeciwzapalny.
Aby przyspieszyć reakcje fotochemiczne oraz aktywować funkcje fizjologiczne w organizmie, należy rozszerzyć obszar poddany naświetleniu, czyli zastosować procedury podstawowe.
Odległość lampy od naświetlanego miejsca ustala się tak, by pacjent czuł się komfortowo.
Powinien on odczuwać ciepło bądź lekkie gorąco. W przypadku zbyt silnego uczucia gorąca w miejscu napromieniowania należy skórę pomasować dłonią, co powinno przynieść ulgę. W przypadku osób sparaliżowanych ( paraliż nerwów ) naświetlanie
przeprowadza się z odległości większej niż 25 cm od źródła światła.
Z reguły, im silniejsze są zmiany chorobowe naświetlanego miejsca, powodujące
niedokrwienie, tym mniejsza jest reakcja pacjenta na ciepło. Zdarza się, że pacjent nie
odczuwa podniesionej temperatury nawet przy naświetlaniu z małej odległości. Wraz z poprawą stanu zdrowia, bywa, że należy zwiększyć odległość od lampy, ponieważ pojawia nadmierne odczucie gorąca.
Podsumowując, energia wiązki światła słabnie odwrotnie proporcjonalnie do kwadratu odległości. Zatem, jeśli podwoimy odległość, efekt cieplny będzie wynosił jedną czwartą. Dlatego im mniejsza odległość napromieniowania, tym lepiej, oczywiście, o ile pacjent wytrzyma odczucie gorąca.
Ponieważ działanie wiązki światła jest silniejsze, gdy kąt względem naświetlanej płaszczyzny jest kątem prostym, powinno się naświetlać miejsca chorobowo zmienione możliwie prostopadle do źródła światła.
Pozycja przy naświetlaniu powinna być wygodna dla pacjenta, przy czym nie należy ustawiać ( lampy ) pod kątem w dół lub górę.
DLACZEGO NAŚWIETLANIE JEST WSKAZANE?
Badania prowadzone nad wpływem promieniowania słonecznego na organizmy żywe ujawniły, że istnieje wiele różnorodnych oddziaływań światła na ludzkie ciało. Można powiedzieć, że wpływ obejmuje wszystkie funkcje organizmu człowieka. Fototerapia jest sposobem odtworzenia znanych i nieznanych efektów światła słonecznego, które jest podstawą utrzymania życia i naturalnym środkiem leczniczym. Jest ona zabiegiem nie tylko niezbędnym do utrzymania zdrowia, ale warto ją stosować także u każdego chorego bez względu na typ choroby. W przypadku osób w ciężkim stanie zdrowia szansa na dostęp do słońca się zmniejsza, co automatycznie powoduje osłabienie odporności organizmu. Tak więc naświetlanie powinno być nieodzownym elementem każdego dnia, tak samo jak przyjmowanie posiłków.
W wielu terapiach wykorzystuje się punkty akupunkturowe na nogach, m.in. tzw. punkt Sanri, położony trzy palce poniżej kolana na zewnętrznej stronie nogi.
W praktyce choroby serca czy wątroby zawsze objawiają się na nogach; kiedy choroba się cofa, znikają również zmiany na nogach. Dotyczy to również innych organów wewnętrznych.
U pacjentów z bardzo ciężkimi schorzeniami, bez względu na rodzaj choroby, można było zaobserwować zadowalające rezultaty po 5 – 10 minutowych naświetlaniach przy użyciu elektrody zielonej spodniej części stóp, podbicia na stopie, łydek i kolan ( punkt Sanri ).
Naświetlając stopy, możemy oczekiwać takich efektów, jak pojawienie się apetytu, poprawa w oddawaniu moczu, poprawa snu, obniżenie gorączki, łatwiejsze oddychanie.
Naświetlanie stóp może być stosowane, a wręcz jest zalecane przy każdym typie choroby. Naświetlając stopy, możemy oczekiwać następujących efektów:
Bez względu na rodzaj choroby naświetlanie nóg jest bardzo skuteczne.
JAK NAŚWIETLAĆ?
Oddziaływanie na miejsca naświetlane nazywamy działaniem lokalnym, natomiast oddziaływanie na miejsca chore oddalone od miejsca naświetlania nazywamy działaniem pośrednim lub systemowym. Obydwa typy naświetlań są ze sobą połączone, chociaż omówimy je oddzielnie dla Państwa wygody.
1) Działanie bezpośrednie
Głównie za sprawą światła ultrafioletowego dochodzi do reakcji fotochemicznych w organizmie. Kiedy skóra pochłania promienie ultrafioletowe i niektóre promienie widoczne, zachodzi reakcja chemiczna, polegająca na wytwarzaniu foto produktów ( substancji fotochemicznych ). Następuje m.in. przetworzenie, znajdującego się w skórze 7-dehydrocholesterolu w witaminę D3. Substancji fotochemicznych wytwarzanych w ten sposób jest ponad 50, w tym takie, których oddziaływanie jest dla nas niejasne. Są one absorbowane z kapilarnych naczynek krwionośnych i wpływają na różne funkcje w całym organizmie. Naświetlanie brzucha, pleców, okolic bioder, kolan i stóp pod spodem przez około 5-10 minut cyklicznie stymuluje produkcję niezbędnych substancji fotochemicznych.
Fizyczne działanie spowodowane promieniowaniem podczerwonym.
Promienie podczerwone i światło widzialne o dużej długości fali dają efekt cieplny, a więc ogrzanie napromieniowanej części od wewnątrz. W wyniku tego następuje miejscowe przekrwienie, a więc poprawa miejscowego obiegu krwi. Niezwykłą cechą tego działania jest to, iż istnieje korelacja pomiędzy ilością pochłanianego światła a efektem terapii. Innymi słowy, poprzez wydłużenie czasu naświetlania możemy osiągnąć pożądany efekt docelowy. Na przykład przy stanie chorobowym bardzo złym, któremu towarzyszy przenikliwy ból, stosujemy jak najdłuższe naświetlanie z dwóch kierunków lub więcej, bądź naświetlanie cyklicznie powtarzane. Konieczne jest, aby spowodować silne przekrwienie na obszarze zagrożonym i utrzymać ten stan jak najdłużej. Jeśli ból jest ograniczony do niewielkiego obszaru, skuteczność zwiększymy przez zawężenie pola napromieniowania. Reasumując: w celu zmaksymalizowania efektu działania fizycznego w części naświetlanej, to jest poprawy krążenia w oparciu o efekty termiczne, możliwe jest zmienianie metody naświetlania, dostosowane do objawów.
2) Działanie pośrednie
Zakres stosowania fototerapii jest bardzo szeroki. W odniesieniu do przykładu z witaminą D3, należy podkreślić, iż naświetlanie ma pośredni wpływ na narządy, m.in. komórki nabłonkowe jelita, komórki przytarczyc, tkanki kostne, komórki tarczycy, komórki kanalików nerkowych, komórki trzustki, komórki żołądka, skóry, ale również komórki nowotworowe.
Działanie pośrednie reguluje fizjologię całego organizmu i jest absolutnie konieczne, nie tylko ze względu na profilaktykę, utrzymanie organizmu w dobrym stanie zdrowia, ale także ze względu na hamowanie rozwoju choroby i przyspieszenie gojenia. Efekt pośredni nie jest tak ewidentny i łatwy do odczucia, jak efekt przeciwbólowy lub blokujący swędzenie, ale pamiętając o głębokim wpływie światła na zdrowie, nie mamy wątpliwości co do skuteczności terapii i jej pozytywnych efektów dla naszego organizmu.
Fototerapia jest naturalnym sposobem leczenia, nie ma więc potrzeby martwienia się o efekty uboczne. Czasami pojawiają się reakcje organizmu, które możemy uznać za niepokojące; wydaje się wtedy, że stan zdrowia ulega pogorszeniu lub choroba powraca. Jest to jednak błędne odczytywanie objawów. Reakcja, wydająca się pogorszeniem, jest tylko etapem w rehabilitacji i elementem procesu gojenia. Pomimo tych objawów naświetlanie należy kontynuować, a niepokojące zmiany znikną.
Wśród niepokojących reakcji organizmu należy wymienić:
Czasami zdarza się, że w krótkim czasie od momentu rozpoczęcia rehabilitacji w okolicach brzucha i bioder, gdzie skóra jest najbardziej delikatna, pojawia się uczucie swędzenia bądź wysypka, które jednak znikną naturalnie w momencie, gdy na skórze wytworzy się warstwa ochronna.
Przy naświetlaniu skóry z AZS ( atopowym zapaleniem skóry ), ostrymi zmianami skórnymi, wypryskami, egzemą, gdy na początku rehabilitacji użyjemy silnego promieniowania ultrafioletowego, stan skóry może się chwilowo pogorszyć, a wysypka nasilić. Aby temu zapobiec, na początku rehabilitacji zaleca się naświetlanie przez krótki czas mniejszą ilością promieni ultrafioletowych, a dopiero kiedy skóra się przyzwyczai, stosuje się pełne naświetlanie promieniami ultrafioletowymi o właściwej mocy.
Osoby, które cierpią na schorzenia stawów po ok. 10 minutach naświetlania odczuwają poprawę, złagodzenie bólu. Zdarza się jednak, że u niektórych pacjentów dolegliwości bólowe nasilają się. W takim przypadku należy zwiększyć nieco odległość od lampy, a już po 15 minutach objaw bólu na pewno ustąpi.
Naświetlanie ostrych ropnych zapaleń powoduje wydzielanie się dużej ilości ropy podczas naświetlania.
Przewlekłe infekcje, zwłaszcza gruźlicze, mogą powodować po naświetlaniu stan podgorączkowy u pacjenta.
Przy chorobach ginekologicznych, takich jak np. zapalenie pochwy, można zaobserwować zwiększone upławy.
W trakcie rehabilitacji schorzeń, związanych z paraliżem nerwów mogą wystąpić bóle, ewentualnie miejsca bólu mogą się przemieszczać
Przy astmie czy zapaleniu oskrzeli mogą przejściowo wystąpić objawy nasilenia kaszlu i odksztuszania plwociny. Po krótkim czasie to jednak ustąpi, przynosząc ogromną ulgę i poprawę stanu pacjenta
Rehabilitacja światłem wpływa na przyspieszenie przemiany materii oraz zwiększenie produkcji moczu. Przez pierwsze dwa tygodnie kuracji może pojawiać się uczucie zmęczenia oraz zwiększonego pragnienia. Pragnienie należy zaspokoić, pijąc sok, a głód, spożywając zupę. Nie należy się przejadać, trzeba zapewnić organizmowi odpoczynek.
PORÓWNANIE STANU PRZED I PO REHABILITACJI
Stosując fototerapię należy porównać stan pacjenta przed i po leczeniu. Przed rozpoczęciem rehabilitacji należy sprawdzić subiektywne objawy, zapisać wywiad i wyniki badań lekarskich. Zobaczmy, na co należy zwrócić uwagę.
A. Ciepłota ciała mierzona termometrem, waga ciała mierzona na wadze
B. Przy występowaniu bólu za pomocą dotyku sprawdzić miejsce i źródło bólu oraz zasięg
C. Sprawdzić i zanotować możliwość i zakres samodzielnego poruszania kończynami
D. Policzyć i zapisać ilość oddawanego moczu; policzyć, ile razy pacjent kaszle w określonym czasie. Podobnie postępować z innymi objawami, dającymi się policzyć
E. Sprawdzić stan wzroku, dając do przeczytania tekst
F. Upewnić się, czy poprawił się apetyt, wypróżnienia, sen, cera(jakość skóry), ustąpiło zmęczenie itp.
G. Porównać wyniki badań, związane z chorobą sprzed i po rehabilitacji, takie jak ciśnienie krwi, poziom cukru we krwi, czynność wątroby. Porównując wyniki, możemy zaobserwować, że przy ostrych stanach zapalnych pozytywne efekty mamy już po pierwszym tygodniu naświetlań, natomiast w przypadku chorób przewlekłych oczekiwanych rezultatów możemy się spodziewać nie wcześniej niż po miesiącu od rozpoczęcia kuracji.
KONTYNUOWANIE TERAPII DO MOMENTU POPRAWY
Cywilizacja dała nam bardzo wiele, z drugiej jednak s
trony bardzo dużo wraz z jej rozwojem utraciliśmy. Straciliśmy m.in. szansę częstego przebywania na łonie natury. Obecnie powszechnie wiadomo, iż witamina D3 powstaje w organizmie człowieka wskutek oddziaływania na niego promieniami ultrafioletowymi, ale na początku ubiegłego stulecia nawet prestiżowe stowarzyszenia lekarskie nie chciały tego faktu potwierdzić. Niektóre efekty leczenia promieniami ultrafioletowymi, które dostrzegali m.in. młodzi studenci medycyny, były po prostu lekceważone. Wszyscy zdawali sobie jednak sprawę z wagi
oddziaływania promieni słonecznych na organizm ludzki. Tak więc od całej teorii od początku ważniejsza była praktyka.
Wybór metody leczenia przy pomocy promieniowania oraz czas, jaki poświęcimy na rehabilitację w dużej mierze zależy od pacjenta. Często pacjenci oczekują natychmiastowych i spektakularnych efektów. Tymczasem rehabilitacja przy pomocy naświetlań powinna być procesem ciągłym i długotrwałym. Mniej istotne jest to, w ciągu ilu dni choroba zostanie wyleczona. Dużo ważniejsze i cenniejsze jest kontrolowanie stanu zdrowia i jego systematyczna poprawa nawet na przestrzeni dłuższego czasu. Jeśli nie widać efektów od razu, to wiedząc, że terapia światłem zwiększa odporność i zawsze jest skuteczna, możemy się spodziewać, że pozytywne rezultaty pojawią się po jakimś czasie. Stopniowo i bardzo naturalnie organizm wzmacnia się, powracają siły fizyczne, co przyspiesza proces leczenia, czasami jest on bardzo gwałtowny, a czasami długotrwały. Chciałbym przekonać Państwa do rehabilitacji metodą fototerapii. Gdy uwierzymy w siłę światła, zrozumiemy, iż terapię należy kontynuować czasem nawet przez kilka miesięcy.
UWAGI ISTOTNE PRZY STOSOWANIU TERAPII
Fototerapia wykorzystuje fale elektromagnetyczne o tych samych właściwościach, co promienie słoneczne. Jeśli nie ma żadnych przeciwskazań i pacjent bez problemu może przebywać na słońcu, możemy stosować rehabilitację naświetlaniem bez żadnych obiekcji. Jeśli jednak pacjent ma nadwrażliwość na światło, co zdarza się bardzo rzadko, należy pamiętać o następujących zasadach:
1. Przed naświetlaniem należy koniecznie zmyć makijaż oraz kremy z twarzy i innych części ciała. W przypadku pozostawienia makijażu naświetlanie może spowodować nieoczekiwane uszkodzenia skóry.
2. Zdarza się, choć bardzo rzadko, iż u niektórych pacjentów pojawia się nadwrażliwość na światło, spowodowana przyjmowanymi lekami. Objawia się ona wysypką na twarzy, szyi, ramionach czy rękach. W takim przypadku natychmiast należy odstawić leki i skonsultować z lekarzem prowadzącym. Potem można wrócić do rehabilitacji.
3. Pacjenci, którzy mają przeciwskazania od lekarza co do przebywania na słońcu, nie powinni stosować fototerapii.
Lupus erythematosus – toczeń rumieniowaty, choroba autoimmunologiczna, na którą zapadają głównie kobiety między 20 a 40 rokiem życia. Mechanizm jej nie jest dobrze poznany.
Porphyria, porfiria – choroba wynikająca z zaburzenia działania enzymów szlaku syntezy hemu, objawiająca się nadprodukcją i nadmierną akumulacją porfiryn, które u osób zdrowych występują w znikomej ilości. Objawy porfirii mogą pojawiać się zaraz po urodzeniu, częściej jednak spotyka się je u dorastającej młodzieży. Charakteryzują się nadwrażliwością na światło, najczęściej słoneczne ( głównie UV)
Violetinstytut Sławomir Kaczor wszelkie prawa zastrzeżone
